Άκου, βλέπε και επιτέλους...μίλα

Πέμπτη 27 Μαΐου 2010

Μεγαλώσαμε ακούγοντας για τις χαμένες ευκαιρίες της Ελλάδας. Τότε που οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, που βρίσκονταν αρχικά σε χειρότερη μοίρα από εμάς, ανέβαιναν έγκαιρα στο τρένο της ανάπτυξης και μας άφηναν να περιμένουμε πίσω στο σταθμό, πίνοντας φραπέ στο κυλικείο δίχως να έχουμε πάρει χαμπάρι ότι αυτό ήδη έφτασε φόρτωσε και αναχώρησε. Χώρες που απορροφούσαν τα κοινοτικά κονδύλια σε έργα υποδομής και όχι στους τραπεζικούς λογαριασμούς επιτήδειων ή στα ταμεία παράκτιων εταιρειών αγνώστων. Ακούγαμε ότι πόλεις όπως η Βαρκελώνη, εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο ευκαιρίες για ανάπτυξη σε αντίθεση με την Αθήνα που μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, έπεσε σε παρακμή.
Ακούγαμε για χώρες με ανεπτυγμένη βαριά βιομηχανία, υγιή οικονομία, πειθαρχημένη κοινωνία, που οι πολίτες απολάμβαναν υπηρεσίες υγείας και παιδείας υψηλού επιπέδου.
Ακούγαμε για χώρες που συντελέστηκαν οικονομικά θαύματα. Οι πεφωτισμένοι οικονομολόγοι μας, έριζαν για χρόνια για το μοντέλο ανάπτυξης που πρέπει να ακολουθήσουμε κι εμείς. Σουηδία ή Ιρλανδία ήταν το δίλημμα.
Ακούγαμε για απαραίτητες θυσίες που πρέπει να κάνουμε όλοι, προγράμματα σύγκλισης και σταθερότητας, ώστε να ενταχθούμε σε έναν ισχυρό πανευρωπαϊκό νομισματικό μηχανισμό. Εκεί οι πιο αδύναμες χώρες δεν θα κινδύνευαν πλέον από επίπονες υποτιμήσεις του εθνικού τους νομίσματος ενώ σιγά σιγά η νομισματική ενοποίηση θα βελτίωνε και τις υπηρεσίες του κράτους προς τους πολίτες, θα σταθεροποιούσε τις τιμές και θα βελτίωνε τις αμοιβές. Το κλου βέβαια ήταν ότι επιτέλους θα μπορούσαμε να ταξιδεύουμε στην υπόλοιπη Ευρώπη χωρίς να χρειάζεται να πηγαίνουμε στις τράπεζες για συνάλλαγμα. Οι τράπεζες υπήρχαν μόνο για να διαθέτουν φτηνό χρήμα για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Ακούγαμε την εργασία να μετονομάζεται σε απασχόληση. Ακόμα και τα υπουργεία στην Ευρώπη αλλάζανε το όνομά τους. Παραλίγο η φράση “ Δουλειά, δουλειά, δουλεία ” να μετονομαστεί και αυτή! Οι κυβερνήσεις τότε, πάσχιζαν να αυξήσουν την απασχόληση και ακούγαμε διθυράμβους όποτε το πετυχαίνανε, ενώ οι υποψήφιες κυβερνήσεις υπόσχονταν να την αυξήσουν στο μέλλον όταν έρθει η δική τους ώρα.
Σήμερα, όλοι βλέπουμε. Και αυτά που βλέπουμε δεν είναι ίδια με αυτά που ακούγαμε. Στη θέση που έχει περιέλθει η Ελλάδα βλέπουμε ότι έρχονται και χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, που αν και βρίσκονταν σε δυσμενή θέση από τις μακροχρόνιες εμφύλιες διαμάχες, εκμεταλλεύτηκαν υποδειγματικά τα ευρωπαϊκά πακέτα ανάπτυξης και δημιούργησαν υποδομές.
Βλέπουμε παραδοσιακές οικονομικές δυνάμεις να ανακοινώνουν περικοπές στο κοινωνικό κράτος και σκληρά μέτρα λιτότητας. Στην καλύτερη των περιπτώσεων να παγώνουν σε πρώτη φάση τους μισθούς. Η Αγγλία βρίσκεται σε οικονομικό ναδίρ, η Ιταλία ανακοίνωσε ήδη τριετές πρόγραμμα λιτότητας, Γαλλία και Γερμανία έπονται. Το οικονομικό θαύμα της Ιρλανδίας αποδεικνύεται φούσκα ολκής.
Βλέπουμε το ισχυρό νόμισμα να κλονίζεται. Οι πεφωτισμένοι οικονομολόγοι λένε τώρα ότι το κοινό νόμισμα ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τα δεινά των ευρωπαίων. Μια υποτίμηση εθνικού νομίσματος ενδεχομένως να έδινε τώρα τη λύση.
Βλέπουμε την απασχόληση να υποχωρεί. Ο λαός βρίσκει ολοένα και πιο δύσκολα κάτι για να απασχολείται και ένας λαός χωρίς απασχόληση είναι ένας επικίνδυνος λαός. Έχει την ευκαιρία να απασχολήσει το μυαλό και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δράσεις που σίγουρα δεν είναι επιθυμητές, από εκείνους που βάφτισαν την εργασία απασχόληση.

Όλα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα είναι δομικό. Το αδηφάγο τέρας του καπιταλισμού ξέφυγε από τον έλεγχό μας, και θα την πληρώσουν όλοι. Ένα οικονομικό σύστημα που πέτυχε καλύτερες συνθήκες για τους περισσότερους, και αυτό οφείλουμε επιτέλους να το παραδεχτούμε, γιγαντώθηκε και άφησε τον άνθρωπο στο περιθώριο. Η μόνη πρόβλεψη που μπορεί να γίνει είναι ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε τίποτα. Τουλάχιστον ας αρχίσουμε επιτέλους να ακούμε, να βλέπουμε και να μιλάμε.